Onderwijsontwikkeling

Onze school is een kleine school en dat willen we zo houden. Veel ouders kiezen voor de 2^e Marnixschool vanwege de ‘kleinschaligheid’ en de aandacht die we daardoor kunnen geven aan elk kind. Op school kennen we elkaar allemaal en dat geeft voor de kinderen, de ouders en het team een fijn en veilig gevoel.

De school heeft een belangrijke maatschappelijke rol voor kinderen en ouders in de wijk Utrecht West. Afgelopen jaren zien wij een toename van het aantal kinderen dat bij ons op school willen komen. Ook volgens prognoses van de gemeente is er in onze wijk de komende jaren een groei in aantal kinderen. Ons schoolbestuur PCOU wil in die verantwoordelijkheid delen en een deel van de groei in Utrecht West op zich nemen.

We willen daarom, op een beperkte schaal, de komende jaren meer kinderen de kans geven om op onze gewaardeerde school te komen. We blijven daarbij inzetten op de gewenste kleinschaligheid.

In overleg met de MR hebben we bepaald dat we maximaal kunnen en willen groeien naar 12 groepen en een extra instroomgroep voor kleuters (vorig jaar hadden we tien groepen en momenteel stromen vier-jarigen in alle kleutergroepen in). In leerlingenaantallen betekent dit van 250 in schooljaar ‘20/’21 naar maximaal 336 in ‘27/’28. Hierbij zetten we in op geleidelijke groei.

Vorig jaar zijn we daartoe begonnen met het aannemen van meer toekomstige kleuters. Het doel is om in schooljaar ’21/’22 te starten met een extra kleutergroep.

Geleidelijk zullen deze kinderen doorstromen. Waardoor de groei voor de huidige leerlingen rustig en haast ongemerkt gaat. We hanteren een groeiverwachtingsmodel. Of deze groei er ook daadwerkelijk komt, hangt af van de werkelijke groei van het aantal kinderen in de wijk. Deze tabel is een prognose.

In onze visie houden we rekening met deze mogelijke groei. Om te beginnen is in het ontwerp van de vernieuwbouw flexibiliteit in groei opgenomen. Als het nodig blijkt, kunnen we binnen het ontwerp gefaseerd tot maximaal drie lokalen extra bijbouwen. Ook hebben we goed nagedacht over de mogelijke groepsstructuur die de groei ondersteunt en past bij onze visie. Hiervoor hebben we verschillende scenario’s besproken met het team en de MR. We zijn tot de conclusie gekomen dat een model met anderhalve groep per leerjaar het beste past bij de kleinschaligheid en de onderwijsvisie van onze school.

Nieuw voor ons allemaal is dat we in de gekozen structuur met combinatieklassen in midden- en bovenbouw gaan werken. Bij de kleuters kennen we die combinatie al jaren.

Omdat we volgend schooljaar een heel grote groep 3 krijgen (36 leerlingen) en een kleine groep 4 (22 leerlingen) moeten we ons model een jaar eerder starten. Dat doen we door volgend jaar te gaan werken met twee groepen 3/4. Er is dan geen reguliere groep 3 en geen reguliere groep 4. De ouders van de leerlingen in groep 2 en 3 zijn hierover apart geïnformeerd.

Volgens het groeiverwachtingsmodel bereiken we mogelijk in het schooljaar ‘27/’28 voor het eerst het maximum van 336 kinderen. Zo groeien we langzaam, kunnen we de kleinschaligheid behouden en verwachten we beter vorm te kunnen geven aan de pijlers onder onze onderwijsvisie.

Eigenaarschap
In een combinatiegroep leren de kinderen mede-eigenaarschap te nemen voor hun leerproces: zelfstandigheid, eerst zelf nadenken, zelf oplossingen zoeken en initiatieven nemen en hulp vragen als iets toch niet lukt. Net als nu hebben ze te maken met uitgestelde aandacht. De kinderen voelen, als ze eenmaal zijn gewend, heel goed aan wanneer het moment is dat zij de aandacht van de leerkracht hebben en wanneer er straks even geen kans meer is om vragen te stellen. Hierdoor zijn ze meer betrokken en alert.

Samen
Kinderen van verschillende leeftijden en verschillende leerniveaus horen bij elkaar in één groep en helpen elkaar. Dat lijkt in eerst instantie vooral voordelen te hebben voor het jongere kind. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat de hersenactiviteit en het maken van sterke verbindingen in de hersenen het meest actief is wanneer iemand iets aan een ander uitlegt. Dat kan in een groep 3/4 bijvoorbeeld betekenen dat de leerstof die de groep 4-kinderen in groep 3 hebben gehad, door het helpen van de jongere kinderen, extra goed wordt ingeoefend (geconsolideerd). Hoe beter leerstof geconsolideerd is, hoe makkelijker het is om nieuwe leerstof eigen te maken. Nieuwe leerstof beklijft beter, omdat er meer kennis en begrip is om ‘aan vast te haken’.

Onderzoeken
Met anderhalve groep per leerjaar hebben we de mogelijkheid om ‘units’ te vormen van drie groepen die intensiever en groepsoverstijgend samenwerken, bijvoorbeeld bij onderzoekend leren. Vorig jaar en begin dit jaar hebben we dat gemerkt bij wereldoriëntatie en techniek. Lessen en thema’s zijn vaak gericht op aangrenzende groepen: 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. Bovendien vinden kinderen het ook leuk om met kinderen uit andere groepen samen te werken. Voor de leerkrachten is het een voordeel om samen lessen te kunnen voorbereiden.

Talentontwikkeling
Met de kunstateliers werken we al groepsoverstijgend. Kijkend naar cultuureducatie ontwikkelen we samen met Het Wilde Westen een doorgaande lijn waarbij we werken in duo-groepen. We geven zo nog meer ruimte aan bijvoorbeeld muzikaal en creatief talent. Door kinderen van verschillende leeftijden samen te laten werken, kan ook sociaal talent meer tot uiting komen.

Bij een combinatiegroep kun je de indruk hebben dat kinderen minder aandacht van en oefening met de leerkracht krijgen. Wij verwachten echter dat de instructiemomenten juist intensiever, gerichter en waardevoller zijn. De groep waaraan instructie wordt gegeven is kleiner. Kinderen komen hierdoor vaker aan de beurt en zijn zo meer betrokken. Het is voor de leerkracht met een kleinere groep makkelijker om te zien welke kinderen de stof al beheersen en welke kinderen niet. In een groep 3/4 kunnen groep 3-leerlingen die bepaalde stof op groep 3 niveau al beheersen mogelijk meedoen met groep 4. Andersom kunnen kinderen van groep 4 die iets nog niet beheersen ter ondersteuning de les van groep 3 volgen.

Je hele leven kom je in situaties terecht waarin je met mensen om moet gaan die jonger of ouder, meer of minder ervaren zijn, etc. Hoe jonger je daarmee om leert gaan, hoe beter. Ervaringen op collega-scholen leren ons dat de kinderen elkaar veel gunnen en oprecht blij kunnen zijn voor de andere groep. Bij een groep 3/4 weten de kinderen van groep 4 nog heel goed hoe het is om in groep 3 te zitten. Ze zijn blij voor een kind uit groep 3 dat de eerste woordjes leert. Andersom kijken de kinderen van groep 3 op tegen hun oudere klasgenoten. Dat kan helpen in het zelfvertrouwen van de kinderen in groep 4, die in hun ogen al zoveel kunnen.